Je broer die zijn onderneming opschaalt door in een andere plek een nevenvestiging te beginnen. Je collega die bij een andere organisatie een baan heeft gevonden die haar de kans geeft alles wat ze bij jou heeft geleerd, nieuw toe te passen. Arts-assistenten die van plek naar plek gaan en niet eens de kans krijgen zich te settelen op een bepaalde ziekenhuisafdeling. Allemaal gaan ze nieuwe wegen. De wens daartoe ‘veert overal krachtig op’, schreven de makers van de Trendrede 2018 vorige week.

Mijn eigen loopbaan kent diverse nieuwe wegen. Van toegepaste statistiek en wetenschappelijk onderzoek ging ik in 1994 naar theologie en christelijk pionieren in de stad. Een typisch resultaat van dat laatste is Via Nova, een nog jonge Amsterdamse christelijke gemeenschap. Via Nova betekent ‘nieuwe weg’, in dit geval een nieuwe weg met oude papieren. In 2013 maakte ik de stap naar sociaal ondernemen en ontwikkelingssamenwerking. Aan missie-gedreven organisaties en individuen bied ik verdieping en versnelling, zodat zij toekomstbestendig worden en meer van hun missie realiseren. Altijd betreft ook dit nieuwe wegen.

Maar hoe vind je balans bij het gaan van nieuwe wegen? Natuurlijk, sommigen reageren heel gemakkelijk op vernieuwing. Zij hebben dat gewoon nodig. Zodra de vorige vernieuwing enigszins tot stabiliteit is gekomen, slaan zij meteen weer aan het vernieuwen. Maar dat geldt voor lang niet iedereen. Hoe vinden mensen die minder tot vernieuwen zijn geneigd, rust te midden van veranderingen? En ook voor mensen die wel echte vernieuwers zijn, is de vraag op zijn plaats: hoe vind je balans?

De sleutel zit hem volgens mij in een duidelijk geïdentificeerd ‘why’. ‘He who has a why to live, can bear almost any how,’ is een bekend citaat van Friedrich Nietzsche. Deze overtuiging sluit aan bij het gedachtegoed van Simon Sinek, die met zijn ‘Start with why’ de laatste paar jaar honderdduizenden mensen heeft beïnvloed. Dit denken raakt zo aan mijn persoonlijke leven dat mijn kinderen vorig jaar het citaat van Nietzsche hebben gebruikt als titel op een persoonlijk boek dat ik kreeg op mijn vijftigste verjaardag. Mijn ‘why’ is: een stad en een wereld waarin mensen tot hun recht komen en bloeien.

Met dit ‘why’ kon ik goed uit de voeten met statistiek. Mijn colleges ervoer ik als geslaagd wanneer de studenten niet alleen de stof begrepen en konden toepassen, maar bovendien op het puntje van hun stoel gingen zitten vanwege de schoonheid ervan. Met dit ‘why’ kon ik eveneens goed uit de voeten met theologie. Persoonlijk had ik de heilzame kracht van het geloof in Jezus Christus ontdekt. Met plezier heb ik dat doorgegeven aan duizenden mensen en nog steeds is dit de basis in mijn leven. Toch ben ik blij met opnieuw een nieuwe weg, nu met sociaal ondernemen, maatschappelijke organisaties en ontwikkelingssamenwerking. Ook daar komt mijn ‘why’ goed tot zijn recht en ik krijg er veel energie van.

Wel is het goed om als je een nieuwe weg gaat, de oude af te sluiten. Zo kan er daadwerkelijk nieuwe ruimte ontstaan. In mijn geval betekent dit concreet dat ik een vracht aan theologische boeken graag toevertrouw aan een volgende eigenaar. Bij mijn stap van statistiek naar theologie had ik dat niet goed gedaan. Toen kon ik emotioneel geen afscheid van mijn boeken nemen, met als gevolg dat ik ze twintig jaar later met tranen in mijn ogen bij het oud papier kon zetten. Nu wil ik dat beter doen en daarom heb ik vorige week 680 titels theologie te koop gezet.

Welke nieuwe wegen ben jij van plan te gaan in 2018? In welke ‘why’ vind jij balans? Welke oude wegen moet jij afsluiten? In mijn werk begeleid ik organisaties in het gaan van nieuwe wegen – qua missie, strategie, organisatie. Geregeld coach ik ook iemand persoonlijk die voelt nieuwe wegen te moeten gaan of die zijn ‘why’ helder voor ogen wil krijgen. Laat het mij weten als ik wellicht ook iets voor jou kan betekenen.