Begin oktober vierden in Brussel 24 christelijke hulp- en ontwikkelingsorganisaties uit 12 Europese landen hun twintigjarige samenwerking. De naam van dit samenwerkingsverband is EU-Cord, waarbij het woord ‘cord’ slaat op het koord uit Prediker 4:12, dat uit drie strengen is gevlochten en niet snel stuk te trekken is. Vanuit Nederland zijn Dorcas, Light for the world, Red een Kind, Tear, Woord en Daad en ZOA onderdeel van EU-Cord. Zelf nam ik deel aan de meeting namens Dorcas.

Wat is de concrete vrucht van deze samenwerking? Ik stelde deze vraag aan diverse vertegenwoordigers die bij de viering aanwezig waren. Het eerste wat ik hoorde, was: relaties. Door elkaar te kennen, leer je elkaar te vertrouwen – wat de basis is voor een goede samenwerking. Het tweede was: elkaar praktisch ondersteunen. Zo is er elk jaar een ontmoeting tussen mensen die verantwoordelijk zijn voor een goede verbinding met de achterbannen van de diverse organisaties, om bijvoorbeeld van elkaar te leren hoe je een succesvolle campagne opzet. Verder helpen de organisaties elkaar om in het woud van de Europese subsidies effectieve wegen te bewandelen. Organisaties met kringloopwinkels gingen bij elkaar op bezoek om samen het beste winkelconcept vorm te geven. Hulporganisatie Eriks uit Zweden is in het Roemeense Cluj ingetrokken bij het kantoor van Dorcas.

Het derde wat ik hoorde, was: coalities vormen. Bijvoorbeeld om toegang te krijgen tot een subsidie van een bepaalde overheid. Momenteel wordt op deze manier samengewerkt in verband met de overstromingen in Bangladesh. Het kan ook betekenen dat je gezamenlijk een politieke lobby voert. Zo sprak tijdens de viering dr. Denis Mukwege uit de Democratische Republiek Congo. Als gynaecoloog heeft hij met zijn team meer dan 40.000 slachtoffers van seksueel geweld geholpen. Nu is hij echter politiek activist omdat we ‘niet alleen de schade moeten verhelpen, maar ook moeten vechten tegen de oorzaken die deze vrouwen vernietigen’. Het Europese Parlement verleende in 2014 aan Mukwege vanwege zijn niet nalatende strijd voor deze vrouwen de Sacharovprijs voor de vrijheid van denken. Lobby voeren wint sterk aan kracht als je dat gezamenlijk doet.

Ik zie drie belangrijke redenen waarom samenwerken tussen hulporganisaties in de toekomst nog belangrijker wordt. Eerste reden: samenwerken is het nieuwe concurreren. Elkaar vliegen afvangen, net voor de ander een direct mail op de mat hebben liggen, elkaar de maat nemen – het is allemaal oud denken. Jos Burgers, een van Nederlands bestverkopende managementauteurs, zou zeggen: ‘Dan zit je teveel op hetzelfde plekje in het weiland. Zoek gewoon je eígen plekje, waar jij jouw eigen toegevoegde waarde kunt leveren en waar mensen dat waarderen.’ Als ik de geluiden in de achterbannen van de diverse organisaties goed beluister, is men ook echt wel klaar met opstapelende giftverzoeken van soms wel meer dan tien organisaties – dat moet anders.

Tweede reden waarom samenwerken tussen hulporganisaties nog belangrijker wordt: niet de organisatie is belangrijk, maar de missie van de organisatie. Ik sprak een hulporganisatie die door omstandigheden in financieel zwaar weer was gekomen. ‘Voor wie is dat erg?’, vroeg ik. We kwamen erop uit dat het niet in de eerste plaats erg was voor de organisatie. Natuurlijk, het zou vervelend zijn als tientallen medewerkers een nieuwe baan moesten zoeken, maar dat komt vaker voor in het leven. Het zou pas echt erg zijn voor honderdduizenden mensen die door de organisatie geholpen kunnen worden om zich blijvend te onttrekken aan armoede of schrijnende nood. Het gaat niet om de organisatie, het gaat om de missie. Maar dan is het logisch dat je elkaar zoekt. Zoals wijlen Eberhard van der Laan zei: ‘Kijk, we zitten hier aan een grote tafel. Als je die door het raam wilt gooien, lukt dat niet. Maar als we allemaal een hoek pakken, ligt hij zo buiten.’

Derde reden: het gaat om de eer van Christus. Het twintigjarige bestaan van EU-Cord vierden we in een Brusselse kapel en we lazen daar Kolossenzen 1: ‘In hem is alles geschapen, alles in de hemel en alles op aarde. Oorsprong is hij, eerstgeborene van de doden, om in alles de eerste te zijn.’ Als hulporganisaties hun drijfveren vinden in het christelijke geloof, dan kan het niet anders of ze zoeken en vinden elkaar vanwege hun Heer – en daarnaast ook nog anderen, want de Heer kijkt niet nauw. Dan gaat het om: synergie zoeken, de ander dienen, samen Hem eren.

Verschenen als opinieartikel in het Reformatorisch Dagblad van 17 oktober 2017.