Met één klik je boodschappen in huis. Via Twitter een nieuwe baan. Je favoriete foto’s snel delen via Instagram. We zijn als Nederlanders gewend geraakt aan een steeds sneller wordende maatschappij. En waarom zouden we genoegen nemen met langzaam als het snel kan? Toch merken we bij hulp- en ontwikkelingsorganisatie Dorcas dat ‘langzaam’ juist heel duurzaam is. Wij zien grote en blijvende veranderingen in levens van kwetsbare mannen, vrouwen en kinderen, maar alleen als we langere tijd met hen optrekken. Echte verandering kost tijd.

Wereldwijd zien wij dat het werk via duurzame ontwikkelingsprojecten effect heeft. Niet alleen de individu verandert, zijn hele familie en gemeenschap doen mee. En dat is de verandering die pas echt verschil maakt. Neem Basma, een 11-jarig meisje van het Egyptische platteland. Ze groeide op een in arm gezin. Haar vader had geen werk. Thuis voelde ze zich niet veilig omdat haar broertje haar begluurde. Om naar school te gaan, moest ze meer dan een uur lopen, dus ging ze niet en bleef ze ongeletterd. Een echte verandering in Basma’s leven kwam pas toen zij naar school ging, haar ouders getraind werden om hun kinderen gezond op te voeden en haar vader een baan vond. Maar dat kostte tijd.

Helaas zien wij dat duurzame ontwikkelingsprojecten in de knel komen door de toegenomen aandacht voor noodhulpacties. Die aandacht is overigens meer dan terecht. Dagelijks worden wij geconfronteerd met beelden van de oorlog in Irak, de vluchtelingen die Europa binnenkomen en de slachtoffers van de droogte in Afrika. Deze beelden – en nog meer: de directe ontmoetingen met de mensen die het aan gaat – raken ons enorm.

Als samenleving komen we erdoor in beweging. We geven giften en bieden praktische hulp. In het afgelopen jaar heeft Dorcas drie maal zoveel mensen met noodhulp kunnen helpen als in het jaar daarvoor. Keerzijde is echter dat er verhoudingsgewijs minder gelden voor langlopende ontwikkelingsprojecten binnenkomen. Dorcas moest daarom begin dit jaar zelfs besluiten geplande projecten niet te starten, waardoor 25.000 mensen op hulp wachten. Kan het zijn dat we in een steeds vluchtiger wordende maatschappij duurzame projecten minder aantrekkelijk vinden? Zodat we als samenleving daar relatief minder voor in beweging komen?

Het mag dan een kleine verandering lijken als je weet hoeveel mensen er in Egypte wonen, maar feit is dat Basma en haar familie nu veel beter in staat zijn om voor zichzelf te zorgen. En dat is waar duurzame ontwikkelingsprojecten voor bedoeld zijn. Ze bieden honderdduizenden mensen de mogelijkheid om te veranderen. En het kan simpel beginnen, bij een lees- en schrijfles. En daarna verder!

Over 10 of 15 jaar is Basma een volwassen jonge vrouw met een eigen gezin. Ze is een voorbeeld voor haar buren omdat ze weet hoe belangrijk school en gezond eten zijn. Ze stuurt haar kinderen naar school en ziet het belang in van gelijkheid tussen jongens en meisjes. Het mag dan nog een of twee decennia duren, wij willen getuigen blijven zijn van deze veranderingen, omdat ze goed zijn. Iets wat we niet hadden kunnen bereiken door Basma’s familie alleen een voedselpakket te sturen. Laten we blijven beseffen: echte verandering kost tijd.

Sinds februari 2016 werk ik als leidinggevende bij Dorcas. Bovenstaande schreef ik samen met Marike Steenbeek. Het verscheen op 2 juli 2016 als opinieartikel in het Reformatorisch Dagblad.